Gazon, groenelement met hoge waarde

Binnen de inrichting van de openbare ruimte zijn veel plaatsen aan te merken als gazon. Of we nu praten over bermen, speelweides, trapveldjes of activiteitenterreinen, in beheerstermen vallen al deze plaatsen onder de noemer ‘gazon’. 

Gazonsoorten in de openbare ruimte

Het gazon in de openbare ruimte kun je op verschillende manieren in categorieën onderverdelen. Als eerste kun je kijken naar de natuurwaarde c.q. belevingswaarde van het grasperceel. Een tweede optie is om te kijken naar de mate van beheer, hoe intensief of extensief dit is.

De laatste jaren zien we de houding ten opzichte van gazon in de openbare ruimte veranderen. Het onderhoudsplan wordt anders ingedeeld en de inrichtingsplannen worden breder. Een gedeelte van openbaar gazon wordt verschoven naar ruw gras, in meerdere of mindere mate kruidenrijk. Dat betekent dat de inrichting van het openbaar groen diverser wordt en de natuurwaarde toeneemt. De Staygreen mengsels voor de openbare ruimte passen goed in dit beeld.

Als een gazon meer natuurwaarde krijgt, hoeft dat niet altijd te betekenen dat je er ook een hogere belevingswaarde aan toe kunt kennen. Voor plaatsen met gazon waar mensen willen recreëren, picknicken, waar kinderen spelen of de hond wordt uitgelaten, geldt een andere belevingswaarde dan voor een plaats waar natuur centraal staat. Parken 1 is het meest gebruikte grasmengsel in de gemeentelijke groenvoorziening – een allround mengsel dat veel wordt toegepast in parken en plantsoenen.

Kosten omlaag, beleving en natuurwaarde omhoog

Een centraal thema de laatste jaren is het verminderen van kosten als het gaat over de openbare ruimte. Al snel wordt dat vertaald in het terugdringen van het aantal maaibeurten. Ik verbaas me erover dat we deze keuze heel gemakkelijk maken. Gazon is namelijk binnen de inrichting van de openbare ruimte een vaste waarde. Diversiteit geldt daarbij niet alleen voor de natuurwaarde, maar ook voor de belevingswaarde. Onderhoud is de sleutel om alle soorten gazon in goede conditie te houden, zodat de omgeving er optimaal van kan genieten. Van nieuwe ontwikkelingen, zoals robotmaaiers (robotisering), wordt in de openbare ruimte nog nauwelijks gebruik gemaakt. Onder andere in het sportveldonderhoud zien we de voordelen hiervan. Vaker maaien geeft een dichtere grasmat en minder onkruiden. Dit kunnen we ook in het beheer van het gazon in de openbare ruimte bereiken, zodat de belevingswaarde voor de inwoners van een gemeente optimaal is. De techniek is er, het inpassen voor maaiwerk in de openbare ruimte vergt creativiteit.

Conclusie: kijk binnen het beschikbare budget dus kritisch naar de opties. Hoeveel procent van het gazon in de openbare ruimte binnen de bebouwde kom wordt ingevuld met welk soort gazon? Past daar extensief of intensief beheer bij? Kies daarna een mengsel dat past bij de visie op groenbeheer en beleid.